به طور کلی اجزاء اصلی ساختمان هواپیما عبارتند از:
· بدنه
· بال
· مجموعهی دم (امپناژ)
· ارابهی فرود
· پیشران یا موتور
بدنه
در بیشتر هواپیماها بدنه نقش اساسی و مشترکی مبنی بر قرار دادن بال، مجموعه دم، پیشران و ارابهی فرود در موقعیت و وضعیت مناسب خود، ایفا میکند. در واقع بدنه، رابط بین بخشهای اصلی دیگر است؛ اما در برخی از هواپیماها، بدنه و بال یکپارچه بوده و مرزی بین آنها وجود ندارد. از وظایف دیگر بدنه که در هواپیماهای مختلف متفاوت است میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
· جای دادن کابین مسافر، کاکپیت (اتاقک) خلبان، محفظهی بار، تانکهای سوخت، محموله و ...
· جذب شوکهای وارده از طرف چرخها در هنگام فرود
انواع ساختمان بدنهی هواپیما:
1. بدنهی اسکلتی خرپا: از این نوع بدنه در هواپیماهای اولیه تا جنگ جهانی اول بسیار استفاده میشد. هم اکنون نیز در هواپیماهای دست ساز و نیز هواپیماهای مدل از این نوع بدنه استفاده زیادی میشود. چرا که ساده، سبک و مقاوم بوده و با تیرهای چوبی قابل ساخت هستند. در این نوع بدنه، اغلب نیروها و تنشهای وارده توسط سازه اصلی تحمل شده و از پوسته برای ایجاد شکل آیرودینامیکی و انتقال نیروهای آیرودینامیکی به سازه استفاده میشود. سازهی اصلی از تیرهای طولی، تیرهای مورب، قابهای عرضی و کابلهای نگهدارنده تشکیل شده است.
2. بدنهی تخم مرغی:در این نوع بدنه، پوسته اغلب نیروهای وارده را تحمل نموده و از سازهی داخلی مختصری برای صلب شدن پوسته استفاده میشود. معمولاً پوستهی این نوع بدنه از جنس مواد کامپوزیت (مواد مرکب) بوده و به صورت دو تکه ساخته میشود. بسیاری از هواپیماهای گلایدر، فوق سبک و هواپیماهای دست ساز دارای این نوع بدنه هستند.اخیراً بدنهی برخی از هواپیماهای شکاری فوق مدرن نیز به این روش تولید شده است. بسیاری از هواپیماهای مدل و بدون سرنشین کاربردی نیز دارای این نوع بدنه هستند.
3. بدنهی نیمه تخم مرغی:این نوع سازه دارای ویژگیهایی بین دو نوع بالا بوده که باعث شده اکثر هواپیماها از این نوع بدنه استفاده نمایند.تقریباً همهی هواپیماهای مسافربری، باربری و نظامی دارای این نوع سازه هستند.در بدنهی نیمه تخم مرغی، نیروها و شوکهای وارده هم بواسطهی سازهی داخلی و هم توسط پوسته تحمل میشوند. این سازه از اجزاء طولی و عرضی تشکیل شده که هرکدام دارای اعضای اصلی و کمکی هستند(به شکل ها توجه نمایید):
- اجزاء طولی(در طول بدنه): لانگرون (Longeron ) اصلی و استرینگر یا استیفنر (stringer or stiffner) کمکی
- اجزاء عرضی(در عرض بدنه): فورمر یا قاب (Former or Frame) اصلی، باک هد (Bulk head) اصلی، حلقه (Ring) کمکی
ادامه دارد...
&